Dnia 10 listopada 2021 r. odbyła się w Szkole Podstawowej Nr 1 im. Strajku Dzieci Koźmińskich 1906/1907 w Koźminie Wlkp. niezwykła uroczystość. Data ta na zawsze zapisze się w historii szkoły jako dzień upamiętniający bohaterskie dzieci walczące o polską mowę, o to, by móc modlić się w języku, którego nauczyli ich rodzice. To już 115 rocznica wydarzeń z 1906 r. Dodatkowo, istnieją dowody na to, iż koźmińska Jedynka ma już ponad 150 lat. Dlatego też połączono te rocznice w jedno wydarzenie, by móc przybliżyć obecnym uczniom Jedynki, ale także mieszkańcom naszego miasta, historię szkoły.

Do tej uroczystości Dyrekcja Szkoły, Grono Pedagogiczne oraz Uczniowie przygotowywali się dużo wcześniej. Opracowano program artystyczny, powstały gazetki tematyczne, przeprowadzono konkursy plastyczne dotyczące strajkujących dzieci, a także konkurs wiedzy o strajku. Ponadto, uczniowie klas VII oraz VIII przygotowali na tę okoliczność wraz z wychowawcami scenki teatralne z cyklu „Żywa lekcja historii”, które dotyczyły życia mieszkańców miasta w roku 1906. Uczniowie wspaniale wcielili się w postacie uczniów, którzy sprzeciwili się niemieckim nauczycielom i odmówili nauki w języku wroga. W przepięknej scenerii szkolnych murów z tamtych czasów, ale także domu rodzinnego czy miasta cudownie rozbrzmiewały dialogi, dzięki czemu zebrani goście mogli wyobrazić sobie, jak wyglądało życie ówczesnych mieszkańców. 

Z okazji Jubileuszu powstała także Monografia Szkoły, która jest pracą zbiorową nauczycieli oraz historyków Koźmina pod redakcją dra Michała Pietrowskiego, zaś osobami odpowiedzialnymi za słowo wstępne są: włodarz naszego miasta – Maciej Bratborski oraz dyrektor szkoły – Jacek Zawodny. Monografia prezentuje historię szkoły, ważne wydarzenia jej powstania oraz tych, którzy ją tworzyli i tworzą do dziś.

Na ten niezwykły Jubileusz zaproszono wielu honorowych gości, absolwentów szkoły, byłych i obecnych nauczycieli, władze miasta, przedstawicieli oświaty z rejonu Powiatu Krotoszyńskiego i nie tylko, oraz przyjaciół i sympatyków szkoły.

Uroczystości rozpoczęły się już rano, kiedy to „świętowali” uczniowie. Odbyła się Msza Święta, a także przemarsz ze szkoły połączony ze złożeniem zniczy przy tablicy pamiątkowej poświęconej Januszowi Podlewskiemu, który jako uczeń Jedynki był uczestnikiem protestu prowadzonego w latach 1906/1907. Natomiast przy tablicy pamiątkowej (powstałej w setną rocznicę strajku) przed szkołą zostały złożone kwiaty i znicze oraz odśpiewany hymn Polski.

Po południu natomiast odbyła się część oficjalna dla zaproszonych gości. Dr Michał Pietrowski przybliżył okoliczności powstania monografii o szkole. Następnie zebrani gości wysłuchali przemówienia  dyrektora Jacka Zawodnego, na którego ręce złożone zostały gratulacje z okazji Jubileuszu, a także życzenia kolejnych owocnych lat w koźmińskiej Jedynce. Zasłużeni dla powstania i funkcjonowania szkoły goście zostali uhonorowani dyplomami i odznaczeniami.

W części artystycznej zebrani w szkolnej sali mogli obejrzeć montaż słowno –  muzyczny połączony z koncertem, który przygotowali uczniowie Jedynki oraz jej absolwenci.

Cała uroczystość przebiegła w miłej atmosferze, wśród wielu wzruszeń, szczególnie osób, które kiedyś były uczniami Jedynki lub w niej pracowali.

Dziękujemy wszystkim przybyłym na tę uroczystość gościom i mamy nadzieję, że Jubileusz 150-lecia istnienia szkoły oraz 115-lecia Strajku Dzieci Koźmińskich 1906/1907 pozostanie w Waszej pamięci.

Tekst i fot. Maria Mazurowska