2 kwietnia Światowy Dzień Autyzmu

Autyzm to przypadłość, która zaliczana jest do grupy symptomów zwanych wycofaniem, czyli unikaniem kontaktu ze światem zewnętrznym – z ludźmi i otoczeniem. Uważa się, że jest to schorzenie dotyczące mózgu, mogące mieć podłoże genetyczne. Jednak mimo zidentyfikowania wielu czynników zwiększających ryzyko wystąpienia autyzmu, jego przyczyna nie została dotąd w pełni poznana.

Autyzm jest zaburzeniem o charakterze neurologicznym, dotyczącym mózgu i mającym najczęściej podłoże genetyczne. Pierwsze objawy tego schorzenia ujawniają się już na etapie okresu dziecięcego i trwają tak naprawdę do końca życia. Autyzm cechuje brak reakcji ze strony dziecka na polecenia, brak zabawy z rówieśnikami, trudności z wyrażaniem emocji czy porozumiewaniem się zarówno za pomocą gestów jak i mowy. Często zachowanie autystycznego dziecka odbieramy jako dziwne. Choroba ta ma wiele odmian, zdarza się, że dziecko po prostu się wolniej rozwija – co często mylone jest właśnie z autyzmem. Mimo, że istnieje wiele czynników zwiększających ryzyko autyzmu, nadal nie są znane konkretne przyczyny powstawania tej choroby.

Objawy autyzmu

W typowych postaciach objawy autyzmu pojawiają się przed 3r. życia. Pierwsze symptomy u dziecka obserwują zazwyczaj rodzice – w niektórych przypadkach już w wieku niemowlęcym. Martwi ich to, że dziecko jest za bardzo grzeczne, spokojne, nie wzdryga się na hałas, nie skupia wzroku na wchodzących osobach, a gdy weźmie się je na ręce – sztywnieje. Oprócz tego dziecko godzinami wpatruje się w jeden punkt, np. tykający zegar, nie gaworzy oraz nie rozwija mowy. Zdarza się również, że początkowo rozwój dziecka przebiega prawidłowo, a nietypowe zachowania pojawiają się niespodziewanie.

 Jak zachowuje się dziecko cierpiące na autyzm?

Dziecko autystyczne zamyka się w swoim świecie. Jest on nieco zniekształcony, ale na tyle absorbujący, że dziecko nie widzi potrzeby rozmowy z ludźmi znajdującymi się w jego otoczeniu. Dochodzi do całościowego zaburzenia rozwoju. Dziecko unika kontaktu z rówieśnikami i rodziną. Bez powodu przestaje odzywać się do mamy, wszystkich wokół traktuje jak powietrze. Nie pozwala się dotykać i sztywnieje, gdy weźmie się je na ręce, nie ma na nic ochoty. Nie prosi rodziców o super zabawki. Nie reaguje na ból. Gdy dostanie ulubione lody – nie okazuje, że mu bardzo smakują. Delikatne znaki (grymas, gesty innych osób) nie mają dla niego większego znaczenia. Można się uśmiechać do niego z najszczerszą czułością, a ono wcale nie zwróci na to uwagi i nie odbierze tego jako czegoś miłego. Dziecko autystyczne przestaje rozmawiać, a jeśli mówi, to w sposób zaburzony, nielogiczny, ciągle powtarza słowa lub hasła z reklam telewizyjnych. Zamiast „ja”, mówi „ty”, posługuje się niezrozumiałymi zwrotami. Zachowania dziecka z autyzmem są stereotypowe – macha rękami lub kręci się w kółko. Nadmiernie przywiązuje się do niektórych przedmiotów. A jeśli ktoś mu je zabierze, wpada w panikę. Nie lubi, gdy ktoś zmienia jego dotychczasowe przyzwyczajenia. Lubi chodzić tą samą drogą, jeść z tego samego talerza, sprzątać tą samą szczotką. Źle znosi zmiany w jego codziennych czynnościach.Dzieci cierpiące na łagodniejszą postać autyzmu mają bardzo wybiórczy i ograniczony zakres zainteresowań, z tego powodu bywają ekspertami w wąskich dziedzinach. Czasami wykazują niezwykłą pamięć, której jednak nie wykorzystują w życiu codziennym, w szkole, w kontakcie ludźmi. Dzieci autystyczne często odczuwają lęk i łatwo stają się agresywne, miewają zaburzony sen. Diagnozę autyzmu stawia psycholog, psychiatra lub pedagog specjalny, w oparciu o obserwację i ocenę rozwoju dziecka.

5 znaków ostrzegawczych, które mogą świadczyć o autyzmie u dziecka

Autyzm dotyka około 1 proc. ludzi na świecie. Jest to niepełnosprawność, która trwa całe życie i wpływa na to, jak chory komunikuje się oraz odnosi do innych ludzi.

Czy dziecko reaguje na swoje imię?

Normalnie rozwijające się dzieci reagują na swoje imię, odwracając się do osoby, która je wypowiada. Jednak maluchy, u których później diagnozuje się autyzm, często nie zwracają na to uwagi. Tylko w przypadku około 20 proc. chorych dzieci dzieje się tak, że odwracają się w kierunku osoby, która je woła.

Autystyczne dzieci reagują na dźwięki w sposób selektywny, np. mogą nie zwracać uwagi na rodzica, ale zareagują nagle, kiedy włącza się telewizor. Opiekunowie zwykle podejrzewają wtedy, że u ich pociechy pojawił się problem ze słuchem.

Czy dziecko próbuje naśladować innych?

Dzieci zwykle naśladują innych czy to przez mimikę twarzy czy wydawanie odgłosów, machanie, klaskanie oraz inne tego typu gesty. Autystyczne dzieci jednak znacznie rzadziej powtarzają mimikę innych, ich gesty czy używanie różnych przedmiotów.

Czy dziecko zwraca uwagę razem z innymi?

Wspólna uwaga odnosi się do zachowania, kiedy dziecko razem z inną osobą patrzy na ten sam przedmiot lub ogląda tę samą aktywność. Zwykle maluchy kierują wzrok na osoby i przedmioty, patrzą w kierunku, gdzie wskazuje ręka lub pokazują zabawki innym. Jednakże autystyczne dzieci zwykle nie podążają wzorkiem, kiedy coś im się wskazuje, ani nie pokazują zabawek rodzicom.

Czy dziecko reaguje emocjonalnie wobec innych?

Maluchy reagują na inne osoby, na ich śmiech czy emocje związane ze smutkiem. Kiedy inne dziecko płacze, drugie zrobi często to samo lub wyrazi zmartwienie. Dzieci cierpiące na autyzm mogą natomiast wydawać się nieświadome zmartwień ludzi wokół czy nie reagować na uśmiech bądź zaproszenie do zabawy.

Czy dziecko bawi się w udawanie?

Najmłodsi uwielbiają udawać, tzn. zachowywać się jak mama, tata czy zwierzątko, takie jak koń czy pies. Ta zdolność zwykle rozwija się pod koniec 2 r. życia.Autystyczne dzieci mogą w ogóle nie wchodzić w interakcję z przedmiotami w celu naśladowania zachowania rodziców. Zwykle skupiają się na jednej zabawce lub obsesyjnie wpatrują się w ruchy swoich dłoni.

Podsumowanie symptomów występujących u dzieci autystycznych:

• nie uczestnicy w zabawie z rówieśnikami,
• lubi samotność,
• bardzo rzadko się uśmiecha,
• bardziej interesuje się kontaktem z przedmiotami niż ludźmi,
• ma mimikę twarzy, która nie wyraża wielu emocji,
• zazwyczaj unika kontaktu wzrokowego z inną osobą,
• bywa nadpobudliwe i impulsywne,
• nie reaguje na swoje imię,
• często wpada w agresję bez wyraźnego powodu,
• prawie wcale nie mówi, a jeśli już to używa słów nie mających znaczenia,
• wprowadza przedmioty w jednostajny ruch obrotowy,
• kiwa, obraca się w jednym miejscu bez przerwy,
• ma utrudnione kontakty z innymi ludźmi,
• jeśli rozmawia – to na jeden temat,
• jest nadwrażliwe na dźwięki i dotyk,
• czasem nie reaguje na ból,
• nie biega w podskokach,
• nie ma spontanicznych odruchów

AUTYZM – wskazówki dla rodziców

Skonsultujcie się z lekarzem, jeśli tylko Wasze niemowlę:

• nie gaworzy przed ukończeniem roku życia (nie rozwija mowy),
• izoluje się od otoczenia,
• przestaje komunikować się z Wami i innymi osobami, zamykając się we własnym świecie.

To niezwykle ważne, by leczenie rozpocząć możliwie wcześnie.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej – zapraszamy na stronę polskiautyzm.pl