150-lecie Szkoły Podstawowej nr 1 w Koźminie Wielkopolskim
i 115-lecie strajku szkolnego
W 2021 roku Szkoła Podstawowa nr 1 w Koźminie Wielkopolskim będzie obchodziła 150-lecie istnienia i 115-lecia strajku szkolnego. Będzie to okazja do wspomnień, które choć minione zawsze pozostają w pamięci. Jest też okazją do sięgnięcia w przeszłość, przywołania pamięci o wydarzeniach i ludziach. Takim bardzo ważnym wydarzeniem w historii naszej szkoły był strajk uczniów przeciwko nauczaniu w języku niemieckim. W związku z tym we wrześniu 2020 r. zostanie zaprezentowany kalendarz imprez i uroczystości, które będą się odbywały na terenie gminy. Całość uroczystości uświetni zjazd absolwentów i bal, który odbędzie się we wrześniu 2021 r.
Za początek strajku szkolnego przyjmuje się dzień 19 września 1906 r, kiedy najpierw dzieci z klasy I, tj. najwyższej zwróciły wręczone im podręczniki, a następnie z klasy II. Po wakacjach strajk objął całą szkołę, mimo że od 1 października 1906 r. władze szkolne przywróciły naukę języka polskiego wstrzymaną w kwietniu.
Do rozszerzenia i trwania strajku przyczynił się znacznie powołany tajny komitet składający się z: ks. Stanisława Łukomskiego – proboszcza koźmińskiego, mecenasa Czesława Czypickiego, piekarza Jana Kubackiego, kupca Sylwestra Podlewskiego, młynarza Apolinarego Styburskiego i stolarza Szymona Kaczmarka. Komitet służył pomocą rodzicom strajkujących dzieci, zwłaszcza kiedy ci byli pociągani do odpowiedzialności sądowej. Z inicjatywy komitetu rodzice zaopatrywali swe dzieci w kartki z napisem: „Moje dziecko nie będzie odpowiadać na lekcji religii po niemiecku, bo nie zna dostatecznie języka niemieckiego.” Kartki te dzieci kładły na katedrze w klasie, co równało się z oświadczeniem, ze dziecko przystępuje do strajku.
W 1907 r. odbył się wiec, na którym dr Władysław Wyszyński mówił: „Każdy z nas wleje w serca swych dzieci uczucie miłości i przywiązania do języka ojczystego, do obyczajów narodowych i do wszystkiego, co się na narodowość naszą składa i ta spuścizna przechodzić będzie z pokolenia na pokolenie. Nie! Wynaradawiać się nie damy. Ślubujemy tu sobie wszyscy – mówił Wyszyński – że z całych sił starać się będziemy, aby młodzież nasza się nie wynaradawiała i tylko aby się wychowała na dzielnych Polaków…” Na pamiątkę tych wydarzeń, w 2002 roku, nadano szkole imię „Strajku Dzieci Koźmińskich 1906/1907”.
Chcemy godnie czci pamięć tych małych-wielkich bohaterów, stąd już dzisiaj zapraszamy na zjazd absolwentów szkoły, który odbędzie się we wrześniu 2021 roku w 115. rocznicę strajku.
Nasza szkoła jest nie tylko świadkiem wydarzeń, ale również historii pisanej przez jej uczniów. Dlatego dzisiaj możemy być dumni, że jesteśmy wolnym narodem i uczymy się w nowoczesnej szkole, gdzie kultywowana jest historia i tradycja.
Komitet organizacyjny, w którego skład wchodzą przedstawiciele Władz samorządowych, Historycy, Nauczyciele i Absolwenci szkoły, zwraca się z uprzejmą prośbą do Mieszkańców i Absolwentów o przekazywanie pamiątek związanych ze szkołą, które znajdą się w Izbie Pamięci i Historii szkoły. Powstaje również monografia o szkole i zbierane są wspomnienia Absolwentów. Gdyby ktoś chciał podzielić się swoim pamiątkami i wspomnieniami prosimy zgłosić się osobiście do szkoły w godz. 7.00-15.00 do końca lipca br. lub wysłać je na adres szkoły:
ul. Glinki 11, 63-720 Koźmin Wielkopolski
tel./fax: 62 721 68 54, e-mail: sekretariat_sp1@wp.pl, www.sp1.kozminwlkp.pl
fot. Szymon Sikora
Dyrektor szkoły
Jacek Zawodny
